Co się zmieni za 3 miesiące w zakresie patentów, wzorów użytkowych i wzorów przemysłowych

Opatentowanie gry

Przepisy dostosowano do standardów europej­skich przez znowelizowanie art. 28 p.w.p. Dzięki temu możliwe stało się uzyskanie patentu na rozwiązania w zakresie gier, ponieważ zgodnie z przepisami europejskimi sposób oraz środki przeprowadzania reguł gry mogą mieć charakter techniczny, a jeśli są nowe i nieoczywiste to mogą zostać opatentowane.

Opis patentowy

Wspomniana nowelizacja reguluje także kwestie opisów pa­tentowych (art. 33 p.w.p.). Nowe przepisy wprowadza­ją do opisu patentowego dodatkowy wymóg wskazania problemu technicz­nego rozwiązywanego przez dany wynalazek.

Zastrzeżenia patentowe

Nowelizacja wprowadziła również istotną zmianę odnośnie zastrzeżeń patentowych. Zlikwidowano bowiem wymóg oddziaływania na materię. Wykreślenie oddziaływania na materię (art. 33 ust. 3 p.w.p.) może znacząco wpłynąć na przyjętą przez Urząd Patentowy RP definicję rozwią­zania o charakterze technicz­nym, która wymagała właśnie bezpośred­niego oddziaływania na mate­rię (wyrok NSA z 28 września 2012 r., sygn akt II GSK 487/11). Dzięki tym zmianom mogą zwiększyć się szanse na otrzymanie ochrony na wynalazki wspo­magane komputerowo.

Zastrzeżenia patentowe muszą ponadto określać przedmiot żądanej ochrony w sposób jasny i zwięzły oraz być w całości poparte opi­sem wynalazku (49 ust. 1 pkt. 3 pwp), gdyż brak spełnienia tych przesłanek może skutkować odmową udzielenia patentu.

Jednolitość wynalazku

Znowelizowany art. 34 ust. 2 p.w.p. doprecyzowuje natomiast, co to jest jednolitość wynalazku. Nowa definicja zakłada, że wymóg jednolitości zostaje spełniony, jeśli pomiędzy zastrzeganymi wynalazkami istnieje związek techniczny oparty na jednej cesze technicznej lub wielu wspólnych lub wzajemnie so­bie odpowiadających cechach technicznych spośród tych, które określają wklad wnoszo­ny przez każdy z wynalazków do stanu techniki.

Korekty w zgłoszeniach wynalazków

Nowe zapisy wprowadzają również udogodnienie w zakresie wnoszenia poprawek i uzupełnień do zgłoszeń wynalazków aż do momentu wydania przez UPRP decyzji ostatecznej w spra­wie udzielenia patentu (do tej pory uwagi było można nanosić jedynie do czasu wydania pierwszej decyzji w sprawie).

Stan techniki

Poprawiony art. 47 p.w.p. doprecyzowuje natomiast termin wyko­nania sprawozdania ze stanu techniki wraz ze wstępną oceną jednolitości oraz speł­nienia warunków wymaga­nych do uzyskania ochrony patentowej. Zgodnie z zapisem, sprawozdanie ze stanu techniki musi być wykonane w termi­nie 9 miesięcy od daty pierw­szeństwa.

PCT

Zgodnie z art. 47 p.w.p. umożliwiono także złożenie przez zgłaszającego wniosku do Urzędu Patentowego RP o przeprowadzenie poszukiwa­nia międzynarodowego, które będzie mogło być wykorzysta­ne w procedurze PCT (Patent Cooperation Treaty – między­narodowa procedura zgłasza­nia patentu).

Odmowa udzielenia patentu

W znowelizowanej ustawie (art. 49 pwp) wprowadzono także pojęcie znawcy w dziedzi­nie. Po nowelizacji, odmowa udzielenia patentu przez UPRP może zostać wydana ze względu na niewystarczające ujawnie­nie wynalazku, tj. jeśli wynalazek nie został przedstawiony na tyle jasno i wyczerpująco, aby znawca mógł ten wynalazek urzeczywistnić.

Znawca w dziedzinie

Znawca to fa­chowiec z danej dziedziny, specjalista, osoba zajmująca się w sposób profesjonalny daną dziedziną techniki (wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 lutego 2017 r., sygn. akt VI SA/Wa 1327/16). Przyjmuje się, że znawca w dziedzinie jest wykwalifikowa­nym praktykiem w odpowied­niej dziedzinie technologii, który posiada przeciętną wiedzę i umiejętności w da­nym zakresie i jest świadomy powszechnej wiedzy ogólnej w danej dziedzinie w odpowied­nim dniu. Przy czym, znawca posiada dostęp do całego sta­nu techniki, w szczególności do dokumentów cytowanych w sprawozdaniu z poszukiwań oraz ma do dyspozycji środki i możliwości do wykonania ru­tynowej pracy i eksperymen­tów, standardowych dla danej dziedziny technologii. Nato­miast przy rozwiązywaniu problemu technicznego oczekuje się, że znawca będzie szukał sugestii w sąsiednich i ogólnych dziedzinach tech­nicznych lub nawet w odle­głych dziedzinach technicz­nych, jeśli otrzyma wskazówkę by to uczynić (Wytyczne EPO. Sekcja G. Rozdział VII, 3 – wer­sja z września 2018).

Naruszenie patentu

Po nowelizacji katalog czynności, których podejmowanie skutkuje naruszeniem patentu, został rozszerzony o eksport oraz o przecho­wywanie lub składowanie produktów będących przed­miotem wynalazku/produk­tów otrzymywanych bezpo­średnio sposobem według wynalazku.

Wyjątek Bolara

Nowelizacja doprecyzowuje również „korzystanie z wynalazku w niezbędnym zakresie” dla wykonania czynności, jakie na podstawie przepisów prawa są wymagane dla uzyskania reje­stracji bądź zezwolenia, stano­wiących warunek dopuszcze­nia do obrotu niektórych wy­tworów, w szczególno­ści produktów leczniczych.

Według dotychczasowych przepisów wyjątek przewi­dziany w art 69 ust. 1 pkt 4 p.w.p (tzw. wyjątek Bolara) działał jedynie na korzyść przedsiębiorcy przygotowującego się do uzyskania zezwo­lenia na wprowadzenie leku genetycznego. W znowelizowanej ustawie, w myśl art. 69 ust 1 pkt 4 nie narusza się patentu przez ko­rzystanie z wynalazku polega­jące na wytwarzaniu, używaniu przechowywaniu, składowaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu, eksportowaniu lub importowaniu w celu wykona­nia czynności, jakie na podsta­wie przepisów prawa są wymagane dla uzyskania, również przez osobę trzecią, rejestracji lub zezwolenia, stanowiących warunek dopuszczenia do ob­rotu niektórych wytworów ze względu na ich przeznaczenie, w szczególności produktów leczniczych na terytorium Eu­ropejskiego Obszaru Gospo­darczego lub innego państwa.

Wykaz sekwencji

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, postać elektroniczna wy­kazu sekwencji powinna być natomiast dostarczona zgodnie z normą światowej Organizacji Własno­ści Intelektualnej ST.25 oraz mieć format umożliwiający dalsze tekstowe przetwarzanie danych.

Wzory użytkowe

W znowelizowanej definicji (art. 94 p.w.p.), wzorem użytkowym jest nie tylko nowe i nadające się do przemysłowe­go stosowania rozwiązanie o charakterze technicznym, do­tyczące kształtu lub budowy przedmiotu o trwałej postaci, ale również jest nim rozwiąza­nie dotyczące kształtu lub bu­dowy przedmiotu składającego się ze związanych ze sobą funkcjonalnie części o trwalej postaci. Wzór użytkowy musi być także zdefiniowany prze­strzennie przez powtarzalne elementy o stałym stosunku rozmiarów. Wymóg trwałej postaci przedmiotu uważa się jednak za za­chowany także w sytuacji, gdy wytwór według wzoru użytko­wego zmienia swoją postać w związku z korzystaniem zgodnym z przeznaczeniem.

Wzory przemysłowe

Nowe przepisy (art. 108 ust. 6) zniosły wymóg obecności części wyglądającej zewnętrz­nie na opis wyjaśniający ilustrację wzoru przemysłowego. Wymagane jest jedynie, żeby zgłoszenie zawierało co naj­mniej podanie oraz część wy­glądającą zewnętrznie na ilustrację wzoru przemysłowego.

Redukcja opłat urzędowych

Podmioty zgłaszające wynalazki i wzory użytkowe będą mogli wnosić o redukcję kosztów. Obecnie istniała taka możliwość w przypadku opłat okresowych za ochronę wzorów przemysłowych i znaków towaro­wych (art 226 ust. 3 p.w.p.).

Pełnomocnik przed Urzędem Patentowym RP

Wspomniana nowelizacja ustawy pwp rozszerzyła także kompeten­cje adwokatów i radców prawnych jako profesjonal­nych pełnomocników do wy­stępowania przed Urzędem Patentowym RP w sprawach związanych z dokonywaniem zgłoszeń i prowadzeniem spraw z zakresu wzo­rów przemysłowych i oznaczeń geograficznych. Natomiast w postępowaniach związanych z dokonywaniem zgłoszeń oraz utrzymy­waniem ochrony: wynalazków, produktów leczniczych oraz produktów ochrony roślin, wzorów użytkowych i topogra­fii układów scalonych, pełnomocni­kiem zgłaszającego może być nadal wyłącznie rzecznik patentowy.

Interes prawny – wniosek o unieważnienie patentu

W artykule 89 znowelizowanej ustawy p.w.p. zniesiono wymóg wykazania interesu prawnego przez osobę składającą wniosek o unieważnienie patentu, co znacząco usprawni procedurę oraz ukierunkuje postępowanie wyłącznie na merytoryczną ocenę wynalazku.

Unieważnienie patentu

Patent może zostać unieważ­niony, jeśli zostanie wykazane, że zastrzeżenia patentowe nie określają przedmiotu żądanej ochrony w sposób jasny i zwię­zły lub nie są w całości poparte opisem wynalazku.

Ograniczenie patentu

Uprawniony z patentu może wnieść o ograniczenie patentu w trakcie postępowania w sprawie sprzeciwu do czasu ustosunkowania się do sprze­ciwu albo w trakcie postępo­wania w sprawie o unieważnienie patentu przed rozprawą. Postępowanie o ograniczenie patentu może także zostać połączone z toczącym się postępowaniem w sprawie sprzeciwu albo postępowa­niem w sprawie o unieważnie­nie patentu, jeśli zapewni to przyspieszenie lub usprawnie­nie postępowania.

Sprzeciw przed Urzędem Patentowym RP

Nowelizacja wprowadza istotne zmiany w proce­durze rozpatrywania sprzeci­wów przez UP RP (art. 247 p.w.p.).  Zgodnie z nowymi przepisami Urząd Patentowy RP wydaje decyzję o uchyleniu decyzji o udzieleniu patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy i prawa z rejestracji oraz umorzeniu postępowania, tylko jeśli uprawniony uzna sprzeciw za zasadny. Natomiast zarówno w przypadku uznania sprzeci­wu za bezzasadny albo, gdy uprawniony nie ustosunkuje się do sprzeciwu, postępowanie będzie prowadzone przez wy­znaczonego do sprawy eksper­ta lub zespół orzekający.

Ustawa wchodzi w życie po trzech miesiącach od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, czyli od dnia 26.11.2019 r.

---